NEKOLIKO RIJEČI
O HIPERBARIČNOJ OKSIGENACIJI
Hiperbarična oksigenoterapija – HBOT se provodi u hiperbaričnoj komori gdje pacijent leži u izmijenjenim ambijentalnim uslovima i udiše 100 % kiseonik pri povećanom pritisku. U zavisnosti od zadanih vrijednosti, pritiska u komori (1,5-2,5 ATA), ovakav tretman odgovara ronjenju na dubini od 5-15 metara ispod nivoa mora. HBOT višestruko (i do 20 puta) povećava nivo kiseonika rastvorenog u tjelesnim tečnostima, prvenstveno u plazmi, što je značajno kod oboljenja i stanja kod kojih postoji nedovoljno snadbijevanje tkiva kiseonikom. Hiperbarična jednomjesna medicinska komora je tehnološki sofisticiran medicinski uređaj koji osigurava ljudima boravak u sredini povišenog ili sniženog pritiska u odnosu na normalni atmosferski pritisak od 1 bara. Hiperbarična komora je zapravo “simulator ronjenja” samo što umjesto vode njenu unutrašnjost ispunjava plin. Suština je da se povećava količina fizički rastvorenog kiseonika u tjelesnim tečnostima, prije svega u krvnoj plazmi, čime se omogućava njegovo brže dopremanje do oštećenih tkiva i ćelija. U normalnim okolnostima 97 % kiseonika se prenosi hemoglobinom, a samo dva do tri posto je fizički rastvoreno. Ovdje se to povećava i do 20 puta, što ima velike efekte na bolestan i na zdrav organizam. Trajanje jedne HBOT seanse je uobičajeno 60 minuta u najvećem broju slučajeva, samo jednom dnevno, sa minimalnom dozom od 10 seansi, koje idu u kontinuitetu, sem nedjelje. Dužina terapije i broj seansi zavise od zdravstvenog stanja pacijenta (npr. kod težih slučajeva terapija se primjenjuje i do dva puta dnevno, više sedmica).
DJELOVANJE
Primjena HBO nakon moždanog udara:
- aktiviranje ”uspavanih” živčanih stanica
- popuštanje spazma mišića
- olakšanje kretanja
- smanjenje rizika obnavljanja akutne epizode
- pojačanje motoričke snage
- povećanje kapaciteta za tjelesno i umno naprezanje
Primjena HBO nakon ozljeda glave:
- smanjenje edema mozga
- smanjenje spazma mišića
- popuštanje posttraumatske glavobolje
- ubrzanje oporavka
- poboljšanje spoznajnih sposobnosti u kombinaciji s umnom gimnastikom
Primjena HBO kod multiple skleroze:
- smanjenje žarišnih edema živčanog tkiva
- povećanje koncentracije tkivnog kisika
- protuupalni učinak
- poboljšanje ravnoteže, hoda i koordinacije pokreta
- poboljšanje funkcije mokraćnog mjehura
- smanjenje relapsa bolesti
Primjena HBO kod paraplegije:
- popuštanje spazma mišića
- smanjuje se koncentracija amonijaka kod naprezanja mišića
- povećava se kapacitet tjelesnog naprezanja
- povećava se vitalni kapacitet
Primjena HBO kod toksične encefalopatije (trovanje s CO):
- korekcija tkivne hipoksije
- smanjenje edema mozga
- suzbijanje srčanih aritimija
- smanjenje neuroloških oštećenja
- smanjenje glavobolje i mučnine
Primjena HBO u rehabilitaciji ishemije srčanog mišića:
- sprječavanje ponavljanja akutnih ishemijskih epizoda
- povećava se kapacitet fizičke izdržljivosti
- kod hipertoničara se snižava krvni arterijski tlak
- smanjenje aterosklerotskih plakova
Primjena HBO kod bolesti perifernih krvnih žila:
- povećanje kapaciteta naprezanja bez bolova
- popuštanje boli u mirovanju i naprezanju
- korekcija biokemijskih poremećaja metabolita u naprezanju ishemičnih mišića
Primjena HBO kod slabosti ličnog živca:
- smanjenje žarišnih edema živčanog tkiva
- smanjenje neurološkog deficita
- aktiviranje ”uspavanih” živčanih stanica
- poboljšanje mikrocirkulacije
Primjena HBO kod sportskih ozljeda:
- smanjenje oticanja i boli u akutnom stadiju
- poticanje procesa cijeljenja oštećenog tkiva (mišić, tetiva, ligament, kost)
- ubrzano oporavljanje nakon kinezioterapije, smanjenje lokalnog i općeg umora
- brži povratak aktivnom vježbanju i punoj sportskoj aktivnosti
INDIKACIJE
Hitna stanja
- Dekompresiona bolest
- Akutna trovanja ugljen monoksidom, ugljendioksidom, cijanidima, pesticidima, nitritima, tetrahloridom i bojnim otrovima
Anestezija i reanimacija
- Masivni gubitak krvi
Bolesti srca, krvnih sudova i reumatizma
- Angina pectoris
- Srčani infarkt nakon akutne faze
- Arterijski i venski ulkusi
- Sporozarastajuće rane
- Arteroskleroza
- Tromboembolije
- Vaskulitisi kod autoimunih bolesti
- Šećerna bolest i komplikacije šećerne bolesti (oštećenje krvnih sudova, gangrene i ishemije, oštećenje vida, oštećenje bubrega, dijabetesno stopalo)
- Sporozarastajuće rane
- Reumatoidni artritis
- Raynaudova bolest
- Mb.Burger (thrombangiitis obliterans)
- Mb.Sudeck (algodistrofija)
- Subakutna i hronična arterijska insuficijencija različitog porijekla
- Teške povrede sa poremećajem cirkulacije
Bolesti uha, grla i nosa
- Migrene i druge vazomotorične glavobolje
- Akutna gluhoća i/ili šum u uhu
- Menierov sindrom
- Vrtoglavice vaskularnog porijekla
- Vestibularni poremećaji
Kožne bolesti
- Akutna psorijaza
- Skleroderma
- Herpes simplex i zoster
Gastroenterologija
- Želudačni i duodenalni ulkusi
- Ulcerozni i pseudomembranozni kolitisi
- Virusni, toksični i infektivni hepatitisi
- Ciroza jetre
- Crohnova bolest
Bolesti bubrega
- Šećerna bolest i komplikacije šećerne bolesti (oštećenje bubrega)
Infektivne bolesti
- Hronične i recidivirajuće infekcije
Kardiovaskularne bolesti
- Arterijski i venski ulkusi
- Tromboembolije
- Vaskulitisi kod autoimunih bolesti
- Šećerna bolest i komplikacije šećerne bolesti (oštećenje krvnih sudova, gangrene i ishemije, oštećenje vida, oštećenje bubrega, dijabetesno stopalo)
- Masivni gubitak krvi
- Raynaudova bolest
- Mb.Burger (thrombangiitis obliterans)
- Rane koje sporo zarastaju
- Subakutna i hronična arterijska insuficijencija različitog porijekla
- Teške povrede sa poremećajem cirkulacije
Neurohirurgija
- Moždani udar
- Moždani apscesi
- Moždani otok (posljedica upale, trovanja, povrede)
- Moždana paraliza
- Rani organski moždani sindrom (bolest malih krvnih žila)
- Mehaničke ozljede mozga i kičmene moždine
Očne bolesti
- Iznenadni gubitak vida
- Akutna ishemija retine i retinalni arteritisi
- Glaukom otvorenog kuta
- Začepljenje i tromboza središnje vene mrežnjaće
- Šećerna bolest i komplikacije šećerne bolesti (oštećenje krvnih sudova, oštećenje vida, dijabetična retinopatija)
Opća i abdominalna hirurgija
- Želudačni i duodenalni ulkusi
- Ulcerozni i pseudomembranozni kolitisi
- Virusni, toksični i infektivni hepatitisi
- Crohnova boleset
- Postoperacijski paralitički ileus
- Ciroza jetre
- Masivni gubitak krvi
Ortopedija i traumatologija
- Gasna embolija, gasna gangrena
- Arterijski i venski ulkusi
- Hronični refraktorni osteomijelitis
- Šećerna bolest i komplikacije šećerne bolesti (oštećenje krvnih sudova, gangrene i ishemije)
- Aseptična nekroza kosti
- Disbarična osteonekroza
- Masivni gubitak krvi
- Mb.Sudeck (algodistrofija)
- Nekrotizirajuće infekcije mekih tkiva (akutni nekrotizirajući fascitis)
- Rane koje sporo zarastaju
- Infekcije mekih tkiva i aneorobne infekcije
- Akutno i hronično gnojenje noktiju
- Nezarastajući i teško srastajući prelomi kostiju
- Teške povrede sa poremećajem cirkulacije
Plućne bolesti
- Bronhijalna astma
Radiologija
- Postradijaciona nekroza kože i mekih tkiva
- Radijacioni cistitisi i enteritisi
Rekonstruktivna i plastična hirurgija
- Opekotine i smrzotine
- Ugroženi kožni režnjevi
- Akutno i hronično gnojenje noktiju
Urologija
- Vaskularna impotencija
- Vaskularni sterilitet
Neurologija
- Ubrzava regeneraciju nervnog tkiva, poboljšava nervnu provodljivost i smanjuje spazam
- Moždani infarkt (udar) nakon akutne faze
- Migrene i druge vazomotorične glavobolje
- Multipla skleroza
- Sindromi kranijalnih nerava (n. Trigeminus, n. Facijalis)
- Polineuropatije
- Staračka demencija
- Parkinsonov sindrom
- Menierov sindrom
- Vrtoglavice vaskularnog porijekla
- Bellova pareza
- Moždani apsces
- Moždani otok (posljedica upale, trovanja, povrede)
- Mehaničke ozljede mozga i kičmene moždine
- Moždana paraliza
- Rani organski moždani sindrom (bolest malih krvnih žila)
- Cerebralna paraliza
Psihijatrija
- Staračka demencija
- Poremećaj prilagodbe na stres
- Sindrom moždanog sagorijevanja
- Anksiozno-depresivni poremećaji
- Depresivni poremećaj nakon moždanog udara
- Post traumatski stresni poremećaj
- Erektilna disfunkcija
- Ovisnost o alkoholu i psihoativnim supstancama
- Bihejvioralne ovisnosti
- Poremećaji prehrane: anoreksija i bulimija
- Opsesivno kompulsivni poremećaji
- ADHD
- Neurastenija
- Ciklotimija
- Distimija
Ginekologija
- Višegodišnja istraživanja hiperbarične oksigene terapije su rezultirala saznanjima da kisik u okviru ove terapije utiče kao lijek u liječenju muške neplodnosti uz obavezno korištenje visokih doza antioksidanasa
- Neplodnost kod muškaraca
Fizikalna terapija
- Moždani udar
- Moždana paraliza
- Mehaničke ozljede mozga i kičmene moždine
Lijekovi
- Potencira djelovanje određenih antibiotika, hemoterapeutika, diuretika, antiaritmika i citostatika
Baktericidni efekat
- Povećava odbrambene sposobnosti organizma (povećava fagocitnu sposobnost leukocita), ima direktno bakteriostatsko i baktericidno delovanje
Rak
- djeluje na neke oblike raka (rak pluća)
- Povećava osetljivost malignih ćelija na jonizujuće zračenje i smanjuje “nus” efekte zračenja
Sport
- Poboljšava psihofizičku kondiciju i djeluje antistresno, pa se koristi i kod sportista za brži oporavak nakon povreda i brže sticanje psihofizičke kondicije
- Ubrzavanje smanjenja otoka i edema
- Kod preloma kostiju ubrzava stvaranje kalusa
- Povećava mišićnu snagu
Gojaznost
- Antilipogeni efekt (pogotovo na centralnu debljinu)
Podmlađivanje
- Ubrzava stvaranje kolagena
- Podiže nivo antioksidacione odbrane organizma, čime usporava procese starenja ćelija
- Paralitičko i regenerativno djelovanje na prirodni proces starenja kože i samog organizma
Zdravi ljudi
- Povećava se osjećaj snage
- Povećava se raspoloženje
- Povećava se koncentracija
- Baktericidno dejstvo
Antistresni efekat
- Pojačava imuni sistem
